Екологија

 Екологија

Екологијата е научна дисциплина која ги изучува заемните односи на живите организми и нивната интеракција со животната средина.^[1] Темите на интерес на еколозите вклучуваат изучување на составот, поделбата, количината (биомасата), бројот, состојбите на промена во организмите во рамки на екосистемите и помеѓу нив. Екосистемите се составени од делови кои динамично си дејствуваат и ги вклучуваат организмите, заедниците кои тие ги формираат и неживите компоненти на нивната животна средина. Процесите на екосистемите како што се првичната продукција, педогенеза, циклусот на хранливите материи и разновидни активности кои вклучуваат создавање на нишите, го регулираат протекот на енергија и материја во животната средина. Овие процеси се одржани од биолошката разновидност. Биоразновидноста се однесува на разновидноста на видовите во екосистемите, генетските варијации помеѓу нив и процесите кои се функционално збогатени од разновидноста на еколошките заемодејства.

Екологијата е интердисциплинарна област која во себе ја вклучува биологијата и науката за Земјата. Терминот “екологија” ("Ökologie") за првпат е воведен во 1866 година од германскиот научник Ернст Хекел (1834г. - 1919г.). Старите грчки филозофи како Хипократ и Аристотел ги поставиле темелите на екологијата како дисциплина во нивните истражувања за историјата на природата. Кон крајот на 19 век екологијата преминува во сериозна научна дисциплина. Еволутивните концепти за адаптација и природна селекција станале темели на модерната еколошка теорија. Екологијата не е синоним со животната средина, природозаштитата, историјата на природата или со науката за животната средина. Повеќе може да се поврзе со еволутивната биологија, генетиката и етологијата. Разбирањето на меѓусебните заемодејства на биолошката разновидност и еколошките функции е значаен фокус на интерес во еколошките проучувања. Еколозите се трудат да ги објаснат:

• Животните процеси и адаптации
• Распространетоста и бројноста на организмите
• Движењето на материите и енергијата во заедниците
• Сукцесивниот развој на екосистемите и
• Изобилството и поделбата на биоразновидноста во контекст на животната средина.

Екологијата е исто така и наука за човекот. Практичната примена на екологијата е во заштита и зачувување, управувањето со водите и водните станишта, управувањето со природните ресурси (агроекологија, земјоделство, шумарство, агрошумарство, рибарство), просторно планирање (урбана екологија), здравството, економијата, основната и применетата наука и социјалната комуникација на луѓето (антропогена екологија). Екосистемите одржуваат биофизички реакциони (фидбек) механизми со кои ги прилагодуваат метаболичките стапки и еволутивните динамики помеѓу живите (биотски) и неживите (абиотски) компоненти на планетата. Екосистемите одржуваат функции за поддржување на животот и произведуваат природен капитал преку регулацијата на континенталната клима, глобалните биогеохемиски циклуси, филтрацијата на водата, почвите, храната, влакната, лековите, контрола на ерозијата и многу други природни одлики на научната, историската, економската или суштинската вредност.